فناوری تحول‌آفرین چیست؟

فناوری تحول‌آفرین اصطلاحی است که در چند سال گذشته برای نشان ‌دادن برنامه‌ها، ابزارها، نوآوری‌ها و فرآیندهایی که نحوه انجام کارها را تغییر می‌دهند، مورداستفاده قرارگرفته است. یک فناوری تحول‌آفرین، فناوری است که جای فناوری قدیمی را می‌گیرد؛ و صنعت یا یک محصول پیشگام کاملاً جدید ایجاد می‌کند. بنابراین واضح است که فناوری‌های تحول‌آفرین، نحوه عملکرد سازمان‌ها و صنایع را به طرز چشمگیری تغییر می‌دهند. این امر نه‌تنها کسب‌وکارها را تقویت می‌کند تا نحوه مدیریت عملیات را بهبود ببخشند، بلکه به حفظ سهم بازار یا حذف آن کمک می‌کند (کشاروانی ،۲۰۲۱).

فناوری‌های تحول‌آفرین، فناوری‌هایی هستند که می‌توانند زندگی، کسب‌وکار و حتی اقتصاد جهانی را متحول کنند. محققان معتقدند ما در دوره‌ای هستیم که این فناوری‌ها به‌طور فزاینده‌ای در همه‌جا حاضر می‌شوند و ازاین‌رو پیشرفت‌های فناوری بر جامعه و اقتصاد با سرعتی بی‌سابقه تأثیر می‌گذارد.

به‌طورکلی، فناوری‌های تحول‌آفرین به عنوان مدل‌ها و پلتفرم‌هایی معرفی می‌شوند که:

۱) صنایع سنتی را به چالش بکشند.
2) دارای پتانسیل رشد استثنایی باشند و به‌طور بالقوه بتوانند جامعه، تجارت و حتی اقتصاد جهانی را متحول کنند.

برای رقابتی ماندن در بازار امروز، بسیاری از سازمان‌ها روی فناوری‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که می‌تواند کسب‌وکار اصلی آن‌ها را بهبود بخشد و جریان‌های درآمدی جدیدی برای آن‌ها به ارمغان بیاورد.

فناوری‌های تحول‌آفرین پتانسیل تأثیرگذاری بر رشد، اشتغال و نابرابری را دارند و با ایجاد بازارها و شیوه‌های تجاری جدید، نیاز به زیرساخت محصول جدید و مهارت‌های مختلف کاری دارد که این امر علاوه بر تأثیر بر سازمان‌های موجود در بازارهای مستقر، می‌تواند بر بازار کار، درآمد کارگران و درنهایت توزیع درآمد تأثیر بگذارد (لیپزیگر ، ۲۰۱۶).

بسامد لغات پرتکرار در مجلات و مقاله‌های مرتبط با فناوری‌های تحول‌آفرین بدین‌صورت است:

شکل ۳. ورد کلود فناوری تحول‌آفرین 

فناوری‌های تحول‌آفرین سه ویژگی مشترک دارند:

• نرخ بالای تغییر فناوری
• دامنه تأثیر بالقوه گسترده
• پتانسیل قابل‌توجه برای تأثیر اقتصادی بالقوه

شکل۴. تغییر فرآیند ارزش‌آفرینی (۲۰۲۱, ویال)

اگر سازمان‌های دولتی تأثیر این فناوری‌ها را بهتر درک کنند و گام‌های متعددی را برای اجرای سیاست‌ها و شیوه‌های صحیح حاکمیت اطلاعات بردارند، می‌توانند به‌طور مؤثری به درخواست‌های انجام الکترونیکی مراحل قانونی، تحقیقات و درخواست‌های قانون آزادی اطلاعات، پاسخ دهند. اگرچه تمرکز بیش‌ازحد بر فناوری تحول‌آفرین ممکن است باعث غفلت از سایر موارد مهم شود، بایستی قبل از اتخاذ تصمیمات فناورانه، سازمان‌ها چارچوبی را برای حاکمیت اطلاعات در نظر بگیرند که ذینفعان را برای مدیریت داده‌ها چه در حال حاضر چه در آینده راهنمایی کند.

در قسمت زیر به روند‌های فناوری تحول‌آفرین در گزارش‌های معتبر جهانی پرداخته‌شده است:

جدول ۳. فناوری های تحول آفرین