چه مفاهیمی با دادگاه دیجیتال ارتباط دارند ؟ ( قسمت سوم)

۵) دادگاه هوشمند
تعریف دادگاه هوشمند نیز علاوه بر بسترهای نوآورانه هوشمند که پیشرفته‌‌‌‌‌‌‌تر از بسترهای فقط الکترونیکی است به ابعاد سازمانی، ساختاری و عملیاتی آن نیز توجه دارد. در تمامی تعاریف ذکر شده هدف دسترسی بهتر و بیشتر به عدالت برای همه مردم بوده است.
۶) دادگاه دیجیتال
وقتی ابزارهای دیجیتال به خوبی طراحی و اجرا شوند، می توانند به دادگاه ها کمک کنند تا فرآیندهای داخلی را بهینه کرده و مجدداً متمرکزکنند، خدمات به کاربران را بهبود بخشند و دسترسی به عدالت را دموکراتیک کنند. مانند بسیاری از خدمات دولتی، سیستم های قضایی در سراسر جهان به راه حل های دیجیتالی برای مقابله با مشکلات فردی خود روی آورده اند. در میان چالش های فراوانی که سیستم های قضایی با آن مواجه هستند، هیچ دو سیستم دادگاهی یکسان نیستند و همه دارای موانع منحصربه فردی هستند. بر این اساس، برای «هوشمند شدن» دادگاه، یک راه وجود ندارد، بلکه راه های زیادی هست.
می‌توان دادگاه دیجیتال را به‌صورت زیر تعریف نمود:
«بهره‌مندی از فناوری‌های تحول‌آفرین مانند هوش مصنوعی، بلاک‌چین، رایانش ابری، تحلیل داده و عظیم داده و مانند اینها برای انجام فرایندهای دادگاه در بستری یکپارچه در راستای سهولت دسترسی به عدالت برای همه با ایجاد اکوسیستمی شامل قاضی دیجیتال، هیئت‌منصفه دیجیتال، وکیل دیجیتال، شاهد دیجیتال، مراقبت و زندان دیجیتال است».

به عنوان نمونه، دادگاه های ای.دی.جی.ام ، پلتفرم دادگاه الکترونیکی را که با همکاری مایکروسافت توسعه داده است، راه اندازی می کند. این دادگاه به عنوان یک دادگاه مجازی کاملا ًدیجیتالی و کاملا ًکاربردی طراحی شده است که بر روی پلتفرم ابری مایکروسافت ساخته شده است و می تواند اختلافات را به صورت کاملا ً آنلاین مدیریت کند (از دادخواست تا استماع، حکم و حل و فصل). دادگاه های ای.دی.جی.ام، مؤلفه مهمی بودند که موفقیت کلی مرکز مالی بین المللی ابوظبی را تشکیل می دادند. مدیران باید سیستمی بسازند که بتواند به سرعت سرمایه گذار را اقناع کند. به عنوان یک دادگاه کاملا ًسیار و مجازی ، کاربران می‌‌‌‌‌‌‌توانند ۷ روز در هفته از هر دستگاهی، اسناد وضعیت پرونده را بررسی کنند، در جلسات دادرسی شرکت کنند و جریمه ها را تسویه کنند. قضاتی که ریاست این دادگاه را بر عهده دارند نیازی به حضور فیزیکی در امارات متحده عربی ندارند و به طور مجازی جلسات دادگاه را اداره می کنند.
عبارت «دادگاه هوشمند» به‌طور رسمی در گزارش کاری سالانه اس‌‌‌‌‌‌‌پی‌‌‌‌‌‌‌سی ، توسط قاضی ژو کیانگ در سال ۲۰۱۶، معرفی شد. در حالت ایده‌‌‌‌‌‌‌آل، «سیستم دادگاه هوشمند» باید به‌طور کامل از فناوری‌‌‌‌‌‌‌هایی مانند اینترنت، محاسبات ابری، داده‌‌‌‌‌‌‌های عظیم، هوش مصنوعی و غیره، برای نوسازی سیستم محاکمه و قضاوت، به‌منظور دستیابی به عملکرد و مدیریت هوشمند دادگاه مردمی استفاده کند. کلمه «هوشمند» در این زمینه به سه حوزه کلیدی اشاره دارد.
۱) حل‌وفصل هوشمند پرونده
۲) مدیریت اداری هوشمند
۳) ارزیابی شخصی هوشمند

منابع :

1. دادگاه دیجیتال (با تمرکز بر هوش مصنوعی)، نویسندگان: دکتر نرگس فرزانه کندری، دکتر زهرا رضایی و سبحان دهقان پورفراشاه،سال نشر:۱۴۰۱ ،چاپ: مرکز مطبوعات و انتشارات قوه قضائیه
2. Abiodun, O. S., & Lekan, A. J. (2020). Exploring the Potentials of Artificial Intelligence In The Judiciary. International Journal of Engineering Applied Sciences and Technology, ۵(۸), ۲۳-۲۷.
3. 5th International Scientific Conference On Digital Economy Diec 2022
4. The Oxford Handbook of Law, Regulation and Technology Edited by Roger Brownsword, Eloise Scotford, and Karen Yeung
5. Smart Courts: Roadmap for Digital Transformation of Justice in Africa,2018
6. Zain, N. A. M., Saman, W. S. W. M., Yatin, S. F. M., Rahman, A., Ahmad, N. S., Mokhtar, W. N. H. W., & Ramlee, N. N. E. N. (2018). Developing Legal Framework for E-Court in Judicial De-livery. International Journal of Engineering & Technology, ۷(۳.۷), ۲۰۲-۲۰۵.
7. Drossos, D., Lekakos, G., Doukidis, G. I., Tsatsa, N., & Coursaris, C. K. (2018). Public-sector Digitization: An Analytical Cost-effective Framework. In MCIS(p. 38).
8. Sandoval-Almazan, R., & Gil-Garcia, J. R. (2020). Understanding e-justice and open justice through the assessment of judicial websites: Toward a conceptual framework. Social Science Computer Review, ۳۸(۳), ۳۳۴-۳۵۳.