محسن قانعی، رئیس اداره توسعه و ارگان معاهدات حقوق بشری وزارت امور خارجه در مراسم بزرگداشت روز حقوق بشر اسلامی گفت: اعلامیه قاهره یک اعلامیه شریعت محور و اسلام محور است و ایران در تبدیل اعلامیه حقوق بشر قاهره به اعلامیه حقوق بشر اسلامی نقش موثر و غیرقابل انکاری دارد.
قانعی ضمن انتقاد از کاهش نقش شریعت در اعلامیه حقوق بشر اسلامی مصوب سال ۲۰۲۰ سازمان همکاری اسلامی در مقایسه با اعلامیه قاهره مصوب ۱۹۹۰ گفت: از جمله دلایل تجدید نظر و بازنگری در اعلامیه و نوشتن اعلامیه نوین حقوق بشر اسلامی، وقوع تحولات و رویدادهای نوین بین المللی از جمله تصویب اعلامیه وین ۱۹۹۳ ظهور موضوعات مانند حق توسعه و تاکید بر وجود ارزش یکسان و پیوستگی، مرتبط بودن و تفکیک ناپذیری حقوق بشر بوده است. همچنین بروز چالشهای جدید از جمله سمت گیریهای جنسیتی، اسلام هراسی و تلاش برای پایبندی بیشتر با برخی موازین حقوق بشر بینالمللی توسط کشورهای اسلامی در این روند موثر بود که در نهایت از سال ۲۰۱۲ این کشورها را به سمت بازنگری در اعلامیه قاهره سوق داد و اعلامیه توسط کمیسیون مستقل دائمی حقوق بشر سازمان، بررسی و دول عضو در سال ۲۰۲۰ بدون حضور جمهوری اسلامی ایران آن را در خلال اجلاس وزرای خارجه سازمان مذکور تصویب کردند. البته ایران متعاقبا حق تحفظ خودش را در این خصوص اعلام کرد .
رئیس اداره توسعه و ارگان تعهدات حقوق بشری وزارت امور خارجه در ادامه ضمن اشاره به اقدامهای سازمان همکاری اسلامی در زمینه حقوق بشر در عرصهها و مناطق مختلف، گفت: این سازمان از فعالترین سازمانهای حقوق بشر است و فعالیتهای متعددی در موضوع فلسطین داشته است؛ هرچند قطعنامههای سازمان همکاری اسلامی با مخالفت کشورهایی مانند انگلیس مواجه میشود اما در نهایت تصویب میشود.
سازمان همکاری اسلامی بدون حضور ایران چندان فعال نیست
به گفته وی، سازمان همکاری اسلامی بدون حضور ایران چندان فعال نیست و به صرف اعلام موضع بسنده میکند، با وجود این، نمره سازمان همکاری اسلامی در شورای حقوق بشر قابل قبول است و نمونه آن نشست فوری اخیر شورای حقوق بشر در مورد هتاکی به قرآن کریم در کشورهای اروپایی و تصویب قطعنامه با تلاشهای ایران با رای قابل توجه بود. ایران دو پیشنهاد پاسخگو کردن کشورهای میزبان هتاکی به قرآن و بررسی و تحقیقات در این زمینه را مطرح کرد.
این مقام وزارت امور خارجه با اشاره به اولویتهای سازمان همکاری اسلامی تصریح کرد: قطعنامه درباره اسلام هراسی در سال ۲۰۱۶ به ابتکار سازمان همکاریهای اسلامی تصویب شد که مهمترین قطعنامه در زمینه توهین به مذاهب است.
قانعی در بخشی دیگر ضمن اشاره به اینکه نقش ایران در سازمان همکاری اسلامی قابل توجه است، گفت: ایران در مسیر عملیاتی کردن تصمیمها و دستورالعملها بسیار فعال است و تصویب روز بین المللی مبارزه با اسلام هراسی از سوی سازمان ملل به دلیل همین تلاشها به نتیجه رسید.