کتابی پر از ارجاعات درونی یک جرم شناس/ همزیستی دلنشین دانش و تجربه

 

به بهانه نشست نقد و بررسی کتاب “رهنمود ملی برای قضازدایی از جرایم اطفال و نوجوانان”

 

لذت بخش ترین کلام، دانشی آمیخته با تجربه است که بی واسطه بر آگاهی مخاطب می نشیند و به دور از هر حاشیه و اطاله ای بر بینش او موثر میفتد. انتقال مهارت با تبیین نظریات خالص، میسر نمی شود و جان فزونی با دانش کتاب.

دکتر محمد بارانی، جرم شناس است و زمانی دلسوزانه درباره قضازدایی در حوزه جرایم اطفال و نوجوانان قلم زده است که در فراز پختگی محسوس و دلنشین از همزیستی علم و تجربه ایستاده است.

 

نام کودک با جرم همنشین نیست

ابا دارد واژه کودکی را با جرم همنشین کند، از نگاه او همه خطاهای رفتاری کودک را نه با مجازات و موعظه و سرزنش، که با شیوه های تکنیکال و مهارتی می توان ترمیم کرد و  مصرانه تاکید می کند روش های مداخله ای در حل مسائل ثمری ندارد. این قاطعیت دکتر بارانی، از حضور متناوب او در کانون اصلاح و تربیت و تجربه هم صحبتی با کودکان بزهکار و بزه دیده در سال های دور و نزدیک حکایت دارد.

به کشورهای زیادی رفته تا روش های اصلاح و تربیت  دیگران را  هم ببیند و با اطمینان امروز کتاب بنویسد و نام آن را “رهنمود ملی برای قضازدایی از جرایم اطفال و نوجوانان” بگذارد و ما را نیز مطمئن کند قضازدایی، شیوه ای بهتر برای اصلاح مجرم به ویژه کودک است که گاهی بدون عمد، منشا آسیب می شود.

 

هنوز حرف های زیادی برای گفتن و شنیدن جامانده…

کتاب این جرم شناس پر است از ارجاعات درونی نویسنده و تجربه زیسته او با اجتماع. ده ها کارگاه تخصصی برگزار کرده است از شمال تا جنوب با قضات که تجربه هایش را در میان بگذارد و متوجه شود هنوز حرف هایی جامانده ای برای گفتن و شنیدن هست. حس کرده است تعداد افرادی که ارکان قضازدایی را نمی دانند، زیاد است.  بارها این سوال را از خود پرسیده است که آیا همه مجازات ها رویکرد حل مسئله دارد؟ او معتقد است که رأی هر چه باشد باید مبتنی بر رعایت مصلحت کودک باشد و این عقیده را بارها در پنل های تخصصی خود تکرار کرده است.

 

کتاب؛ کشکولی از روش ها و برنامه های قضازدایی

مشاور ارشد پژوهشگاه قوه قضاییه، برای هیچ جمله ای از کتاب خود درنگ نکرده است و تجربه های هدفمند او در مسیر جرم پژوهی بی وقفه بر کاغذ نشسته است؛ ذهن طبقه بندی شده او ، نتیجه کار را به یک شیوه نامه منظم بدل کرده است که کشکولی از روش ها و برنامه های قضازدایی ست. تلاش کرده است مسائل کج اجرا را بشناسد و برای آن رهنمود ارائه دهد و چه هنرمندانه واژه ها را به خدمت گرفته است.

مداخله ممنوع

دکتر محمد بارانی یک اعتقاد راسخ دارد که مداخله نباید انجام شود مگر از مسیر قضازدایی. مسیرهایی نظیر میانجیگری، نشست خانوادگی و ملاقات های رو در رو  با بزه دیده و بزهکار. به اعتقاد وی، قواعد و روش ها برای بزرگسالان، وزن بیشتری دارد اما برای اطفال و نوجوانان باید به شیوه های متناسب از قضازدایی بهره برد.

“حل مسئله”، نگاه غالب بر این کتاب است که سایه ای امیدوارکننده بر فرایند رسیدگی بر جرم میندازد. نگاهی که ارتکاب جرم و تکرارش را به حداقل می رساند و افراد اجتماع را در بستری از امنیت و سلامت محفوظ نگه می دارد.

دکتر شعله شکوری، مترجم، دستیار پژوهشی دکتر بارانی برای تولید این اثر بوده است.

سلسله نشست های همنشینی با کتاب، اقدام شایسته اداره کتابخانه پژوهشگاه قوه قضاییه است که در چند ماه اخیر به طور منظم برگزار شده است و در سومین نشست آن، مخاطبان بیشتری را به خود جذب کرده بود.

 

 

گزارش تصویری: