Français
English
در نشست مشترک معاون پژوهشی فرهنگستان هنر و رئیس پژوهشکده مطالعات راهبردی پژوهشگاه قوه قضاییه، موضوع واکاوی مباحث حقوقی حوزه هنر مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
به گزارش روابط‌عمومی و اطلاع رسانی پژوهشگاه قوه قضاییه، «تبیین و تدوین ادبیات حقوقی در مواجهه با دعاوی حوزه هنر از سوی مخاطبان عام و خاص کشور مبتنی بر شواهد پرونده‌های حقوقی»، «ارائه راهکارهای مشخص و کاربردی به قانون‌گذار و دستگاه قضا، انجام پژوهش‌های تطبیقی جهت بهره‌برداری از تجربیات قانونی و قضایی برخی کشورها در رسیدگی قضایی به دعاوی حقوق مخاطب و هنرمندان به‌منظور ترسیم وضع مطلوب»، «شناسایی نارسایی‌های قضایی مؤثر در افزایش نقض حقوق مخاطب» و «طراحی سرفصل و محتوای آموزش قضات درخصوص فضای خاص حاکم بر دعاوی حقوق مخاطبان و هنرمندان» از جمله مباحثی بودند که در این نشست به بحث و بررسی گذاشته شدند.
ناهید عبدی، سرپرست معاونت پژوهشی فرهنگستان هنر ضمن تشریح وظایف و دستاوردهای این فرهنگستان به روند کارهای پژوهشی اشاره کرد و گفت: با توجه به اهمیت این حوزه، لازم است به تفکیک و تمایز موضوعات و دسته‌بندی مباحث اهتمام ورزیده شود. همچنین، طرح پرسش‌های صحیح و شفاف در این حوزه از اولویت بسیاری برخوردار است.
وی انجام مطالعات مبتنی بر وضعیت‌شناسی و آسیب‌شناسی و بهره‌گیری از مطالعات تطبیقی را لازم و ضروری دانست و تأکید کرد: بررسی حقوق مخاطب سرفصل‌های اصلی پژوهشی فرهنگستان هنر در یک سال گذشته بوده است.
تمرکز به دغدغه ها و مشکلات جامعه هنری در فضای حقوق و قضا
سعدالله مرادی، رئیس پژوهشکده مطالعات راهبردی پژوهشگاه قوه قضاییه نیز به تشریح وظایف و کارکردهای این پژوهشکده پرداخت و گفت: در این پژوهشکده، گروه‌های آمار، فناوری‌های نوین، آینده‌پژوهی قضایی و بینارشته‌ای فعالیت دارند و بیش از یک سال است که به مباحث مرتبط با هنر و ارتباط آن با حقوق و قضا تمرکز بیشتری وجود دارد و بنا داریم تا دغدغه هنرمندان در حوزه قضایی بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. دکتر مرادی همچنین زمینه‌های همکاری مشترک را مساعد دانست.
مرادی با بیان مثال‌هایی که موجب بروز مشکلات قضایی برای هنرمندان شده است، تصریح کرد: از سال ۱۴۰۱ چندین نشست را برای بررسی دغدغه‌ها و مشکلات هنرمندان برگزار کرده ایم و تلاش ما این است که به‌عنوان ارتباط‌دهنده میان جامعه هنری و قضایی به مباحثی که در این حوزه وجود دارد بپردازیم و نتایج این بررسی‌ها را به مراجع قضایی برای وضع یا تصحیح قوانین ارئه کنیم. در راستای این اهداف، نیاز داریم تا اِشراف بیشتری به مباحث هنری داشته باشیم و امید داریم با بهره گیری از دانش و تجارب فرهنگستان هنر، راه برای این گونه پژوهش ها هموارتر شود.
تحقق عدالت و پشتیبانی از حقوق هنرمندان در پژوهشگاه قوه قضاییه
سپس،دکتر حسین زرینی، معاون توسعه و مدیریت منابع پژوهشگاه به اصل ۱۵۶ قانون اساسی و وظایف قوه قضاییه اشاره کرد و گفت: از آن‌جا که طبق این اصل، قوه قضاییه پشتیبان حقوق فردی و اجتماعی و تحقق‌بخشیدن عدالت است، بنا بر دستور ریاست قوه قضاییه، تشکیل کارگروه هنر و پی‌گیری خواست‌ها و نیازهای هنرمندان نیز از اهداف این پژوهشگاه به شمار رفته و در دستور کار قرار گرفته است.
مدیر گروه تاریخ شفاهی پژوهشکده مطالعات راهبردی پژوهشگاه قوه قضاییه در ادامه سخنان خود، انعقاد تفاهم‌نامه همکاری برای اجرایی‌شدن مباحث و نشست‌ها میان فرهنگستان هنر و قوه قضاییه را امری ضروری دانست.
این نشست با سخنان یوکابد عارفی، پژوهشگر گروه حقوق و هنرِ پژوهشکده مطالعات راهبردی پژوهشگاه قوه قضاییه، ادامه پیدا کرد. او به فعالیت پژوهشگاه درخصوص حقوق هنرمندان پرداخت و توضیح داد: ما به دنبال دغدغه هنرمندان در زمینه‌های قضایی هستیم. ارتقای دانش حقوقی برای هنرمندان امری ضروری است. در کتابی که در دست چاپ می باشد، به پژوهش‌هایی پرداخته شده است که در بیست سال اخیر دغدغه هنرمندان در داخل و خارج کشور بوده و با عنوان «حقوق هنر در آینه پژوهش» به مباحثی مانند مالکیت اثر هنری و مفهوم عدالت در آثار هنری پرداخته شده است.
این پژوهشگر با اشاره به کنوانسیون برن و حمایت از آثار ادبی و هنری به مشکلاتی پرداخت که کشور به‌علت عضونبودن در این کنوانسیون متحمل می‌شود.
برای حقوق مخاطبان هنری، قانون صریحی نداریم
در ادامه، حبیب ادیبی، مشاور اجرایی فرهنگستان هنر، به حقوق هنرمندان و حقوق مخاطبان اشاره کرد و گفت: برای مسائل و مشکلات حقوقی هنرمندان، ازجمله حقوق مادی و معنوی آن‌ها، قوانین صریحی وجود دارد؛ اما درباره حقوق مخاطبان هیچ قانونی وجود ندارد. در صنایع، حقوق مصرف‌کننده دیده می‌شود؛ اما در هنر، وضعیت مطلوبی برای مخاطبان هنری وجود ندارد و هنر نیز به سمت کیفیت نخواهد رفت و مادام که مردم، هنر را رصد نکنند، هنر تابع پول خواهد بود.
او در ادامه تأکید کرد: فرهنگستان هنر، در جایگاه تنظیم‌کننده حقوق هنرمند و مخاطب هنری به دنبال آن است که مخاطب نیز همانند هنرمند، جایگاه و گفتمان قانونی یابد و بتواند احقاق حق کند.
در ادامه، زهرا مربیان، مدیر مطالعات و تحقیقات راهبردی معاونت پژوهشی و هنری، حمیده جعفری‌پاورسی، رئیس گروه مطالعات سیاست‌های هنری، و اکرم بخشی، کارشناس مسئول معاونت پژوهشی و هنری از فرهنگستان هنر، و یونس نوری، پژوهشگر گروه حقوق و هنرِ پژوهشکده مطالعات راهبردی پژوهشگاه قوه قضاییه به ارائه دیدگاه‌های خود پرداختند.
این نشست ششم مرداد ماه ۱۴۰۳ در ساختمان فرهنگستان هنر برگزار شد.
گزارش تصویری:
