پنل تخصصی حکمرانی هوشمند قضایی، اولین کنفرانس ملی حکمرانی هوشمند با حضور رییس و مدیران پژوهشگاه، دبیر و اعضای علمی و اجرایی کنفرانس و نیز اساتید و پژوهشگران مرتبط روز دوشنبه اول بهمن ماه ۱۴۰۳ در سالن شهید بهشتی پژوهشگاه قوه قضاییه برگزار شد.
دکتر وحید آرایی، دبیر اولین کنفرانس ملی حکمرانی هوشمند در سخنانی ضمن قدردانی از برگزارکنندگان این پنل تخصصی در قوه قضاییه گفت: برگزاری پنل های تخصصی اولین کنفرانس ملی حکمرانی هوشمند با دستگاه های حاکمیتی مرتبط با محورهای کنفرانس می تواند بستری برای پیوند دانشگاه با حوزه های اجرایی و صنعت با رویکرد حل نظام مسائل کشور فراهم نماید و این اقدام وجه تمایز کنفرانس مذکور با سایر همایش ها و کنفرانس های علمی است.
وی با اشاره به این که حکمرانی ابزاری برای سیاست گذاری مطلوب برای اداره کشور است، گفت: با تغییرات شگرف فناوری، ابزار حکمرانی هم بایدتحول یابد تا خدمات بهتری به شهروندان ارائه شود.
در حکمرانی، دولت سکاندار است و پارو زنی به عهده سایر بخش هاست
در ادامه این نشست، حجت الاسلام و المسلمین دکتر مهدی هادی رئیس پژوهشگاه قوه قضاییه با بیان این که حکمرانی، مفهوم تقلیل یافته حکومت است، گفت: هر چند این دو مفهوم متمایز هستند ولی در مدیریت به جای تمرکز بر دولت و حکومت باید بر حکمرانی تمرکز کنیم. دکتر هادی ادامه داد: در حکمرانی، دولت سکاندار است و پارو زنی به عهده سایر بخش هاست.
حکمرانی، تغییر شیوه برای مواجهه با مسائل جدید است
وی با اشاره به ماهیت پیچیده و شبکه ای مسائل در عصر حاضر گفت: این شرایط نیاز به مواجهه و شیوه جدیدتری برای حل مسائل دارد و حکمرانی همان تغییر شیوه است که دولت نقش خود را به تنظیم گری تغییر می دهد.
دکتر هادی تأکید کرد: حکمرانی قضایی و حکمرانی هوشمند قضایی مبتنی بر سند تحول قضایی و برنامه هفتم پیشرفت به عنوان اولویت مهم در دستورکار پژوهشگاه قوه قضاییه قرار دارد تا از این مسیر بتوانیم تصمیم گیری مطلوب و نیز خدمات رسانی شایسته قضایی را بیش از پیش تسهیل کنیم.
وی اظهار داشت: نقش قاضی در حکمرانی قضایی مهم است و باید بررسی کنیم که در بحث صدور رأی به چه میزان می تواند نقش حکمران را ایفا کند.
حکمرانی داده ها بر حکمرانی هوشمند مقدم است
دکتر هادی با تصریح به تکالیف دستگاه قضایی در اصل ۱۵۶ قانون اساسی گفت: بر اساس این اصل، قوه قضاییه مسئول تحقق عدالت و پشتیبان حقوق فردی و اجتماعی است لذا می تواند نقش حکمرانی و تنظیم گری داشته باشد؛ این نقش با ابزارهای موجود امکان پذیر نیست و برای درک روابط پیچیده و ارائه راحل بهتر نیاز به حکمرانی هوشمند خواهد بود. وی در پایان سخنان خود تاکید کرد حکمرانی داده ها(یکپارچگی داده ها) بر حکمرانی هوشمند مقدم است.
قبل از حکمرانی هوشمند باید هوشمندی در حکمرانی را در سیستم قضایی مورد توجه قرار دهیم
بر اساس این گزارش، دکتر سعداله مرادی، رئیس پژوهشکده مطالعات راهبردی پژوهشگاه قوه قضاییه و دبیر پنل تخصصی نیز با اشاره به اقدامات صورت گرفته در راستای حکمرانی هوشمند در پژوهشگاه گفت: متناسب با تحولات حاکم بر قرن بیست و یکم اجماع دو مبحث نوین حکمرانی و هوشمندی قابل توجه بوده و قبل از حکمرانی هوشمند باید هوشمندی در حکمرانی را در سیستم قضایی مورد توجه قرار بدهیم.
در ادامه این پنل تخصصی دکتر محمدرضا فقیهی استاد آمار دانشگاه شهید بهشتی به ارائه سخنرانی با موضوع نقش آمار در هوش مصنوعی و ارتباط آن با حکمرانی هوشمند، دکتر زهرا رضایی مدیر گروه آینده پژوهی قضایی پژوهشگاه به اقدامات پژوهشگاه در حوزه هوش مصنوعی، دکتر نرگس فرزانه مدیر گروه فناوری های نوین پژوهشگاه به اقدامات انجام شده در حوزه تحول دیجیتال قضایی و دکتر عباس سنتی مسئول آزمایشگاه حکمرانی قضایی پژوهشگاه به فعالیت های آزمایشگاه در راستای حرکت به سمت هوشمندسازی پرداختند.
در پایان نشست، دکتر محمد بارانی معاون پژوهشی پژوهشگاه به ارائه جمع بندی این نشست تخصصی و نیز نتایج تحقیقات در حوزه فرصت ها و چالش های بکارگیری هوش مصنوعی در سطح ملی و بین المللی به ویژه در حوزه قضایی پرداخت.
هدف مطلوب، ایجاد حکمرانی شهروند- دولت و زیست اجتماعی شرافتمندانه برای شهروندان است
وی گفت: اگر این همایش بتواند مفهوم مطلق حکمرانی دولت- دولت را به حکمرانی شهروند-دولت تغییر دهد، به هدف غایی و مطلوب خود رسیده است.
دکتر بارانی، سیاست گذاری برای زیست اجتماعی شرافتمندانه را از اهداف اصلی حکمرانی هوشمند ذکر کرد و گفت: در اختیار گذاشتن هوش مصنوعی در خدمت سیاستگذاری، حکمرانی هوشمند را محقق نمی کند بلکه آنچه مهم است مشارکت ذینفعان اصلی یعنی شهروندان است.
برای حکمرانی مطلوب، منشور حقوق شهروندی یک راهنمای مترقی در کشور است
وی ماده ۱۹ منشورحقوق شهروندی را قانونی درخشان و راهنمای مترقی برای حکمرانی مطلوب در جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد و گفت: بر اساس این ماده، شهروندان از حق اداره شایسته امور کشور بر پایه ی قانون مداری، کارآمدی، پاسخگویی، شفافیت، عدالت و انصاف برخوردارند و رعایت این حق توسط همه مسئولین و کارکنان الزامی شمرده شده است که در کمتر کشوری شبیه آن وجود دارد.
معاون پژوهشی پژوهشگاه گفت: الگوی مطلوب بر اساس داده های صواب شکل می گیرد که ارکان آن، مشارکت شهروندان در اجرا و ارزیابی و پاسخگویی مسئولان به آنها بر اساس منشور حقوق شهروندی است.
انتخاب مدیر درست، اولویت مهمی در زنجیره حکمرانی است
دکتر بارانی در ادامه اظهار داشت: قوه قضاییه با حکمرانی قضایی باید مطالبه گر حقوق شهروندان باشد.
وی لازمه حکمرانی هوشمند را انتخاب درست مدیران عنوان کرد و گفت: هوش مصنوعی، سرباز هوش انسانی است و انتخاب مدیر درست، اولویت مهم تری برای حل مشکلات در زنجیره حکمرانی خواهد بود.
نتایج این پنل تخصصی و اقدامات قوه قضاییه در حوزه حکمرانی هوشمند از سوی رییس پژوهشگاه قوه قضاییه به عنوان سخنران کلیدی در روز برگزاری اولین کنفرانس ملی حکمرانی هوشمند در تاریخ هفتم اسفندماه در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز ارائه می شود.
گزارش تصویری: