هم‌افزایی پژوهش و رسانه برای ارتقای آگاهی حقوقی جامعه در نشست مشترک عوامل سریال «آقای قاضی» با پژوهشگاه قوه قضاییه

در آستانه پیش‌تولید فصل سوم سریال تلویزیونی «آقای قاضی»، نشست مشترک عوامل این مجموعه با مدیران و پژوهشگران پژوهشگاه قوه قضاییه برگزار شد. هدف این نشست، بررسی زمینه‌های همکاری مشترک و بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی و پژوهشی برای غنای محتوایی و دقت حقوقی داستان‌های فصل جدید این مجموعه بود.

تلاش برای روایت‌های دقیق‌تر از عدالت قضایی

در ابتدای این نشست، سعید یوسفی‌پور، معاون آثار نمایشی مرکز رسانه و دبیر کارگروه فیلم و سریال قوه قضاییه، ضمن معرفی عوامل سریال، به هدف برگزاری این هم‌اندیشی اشاره کرد و گفت: «اقبال عمومی نسبت به مجموعه آقای قاضی نشان می‌دهد مردم از روایت‌های ملموس و مبتلابه زندگی خود استقبال می‌کنند. این سریال با بازنمایی دادگاه و قاضی تراز در قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران، توانسته ارتباط مؤثری با مخاطب برقرار کند.»

وی با تأکید بر ظرفیت پژوهشگاه در پشتیبانی علمی تولیدات رسانه‌ای افزود: «جامعیت و نگاه پژوهشی این مجموعه می‌تواند به تدوین اطلس نظام قضایی و جرایم پرتکرار کشور کمک کند تا نویسندگان با شناخت دقیق‌تری از واقعیت‌های دستگاه قضا، به سراغ خلق داستان‌های جدید بروند.»

ناظر سریال: هدف، آگاهی‌بخشی با زبانی ساده و قابل فهم است

دکتر محمود سالاری، ناظر پخش سریال آقای قاضی، با اشاره به ضعف پژوهشی در فصل‌های پیشین گفت: «در فصل‌های اول و دوم، اطلاعات حقوقی به‌درستی دراماتیزه نشده بود. در فصل سوم تلاش می‌کنیم با استفاده از ظرفیت پژوهشگاه و ارتباط نزدیک‌تر با بخش‌های مختلف قوه قضاییه، قصه‌هایی بنویسیم که علاوه بر جذابیت نمایشی، حاوی آگاهی حقوقی و کاربردی برای مردم باشد.»

وی تأکید کرد: «سریال‌های تلویزیونی برای مخاطب عام ساخته می‌شوند و لازم است موضوعات به زبان ساده و قابل درک بیان شوند، اما در عین حال باید از دقت و صحت حقوقی برخوردار باشند.»

پژوهشگاه، پشتیبان پژوهشی تولیدات رسانه‌ای قوه قضاییه

در ادامه، دکتر ابوالفضل محبی، قائم‌مقام پژوهشگاه قوه قضاییه، ضمن اعلام آمادگی برای همراهی مستمر و پشتیبانی پژوهشی این پروژه گفت: «پژوهشگاه می‌تواند پل ارتباطی نویسندگان با قضات باشد و در قالب جشنواره یا فراخوان، ایده‌های اولیه را برای پردازش داستانی گردآوری کند. حضور پژوهشگران بین‌رشته‌ای، تاریخ شفاهی و گروه حقوق و هنر در پژوهشگاه، ظرفیت ارزشمندی برای ایده‌پردازی در آثار نمایشی ایجاد کرده است.»

پیشنهادها و دیدگاه‌های پژوهشگران

در ادامه نشست، اعضای هیأت علمی و مدیران گروه‌های پژوهشگاه به بیان دیدگاه‌ها و پیشنهادهای خود پرداختند؛

  • دکتر نرگس فرزانه کندری، عضو هیأت علمی پژوهشگاه، با اشاره به جرایم نوظهور و خلأهای قانونی در برخی حوزه‌ها گفت: «نبود مقررات نباید موجب نادیده گرفتن جرایمی شود که امروز مشکلات تازه‌ای برای جامعه ایجاد کرده‌اند.»

  • دکتر یوکابد عارفی، سرپرست گروه حقوق و هنر، تأکید کرد: «در پرداخت رسانه‌ای موضوعات حقوقی، باید ویژگی‌های مدیوم تلویزیون و سطح سواد عمومی مخاطبان در نظر گرفته شود.»

  • دکتر جواد اقدس‌طینت، عضو هیأت علمی پژوهشگاه، از تجربه موفق جشنواره امنیت قضایی یاد کرد و پیشنهاد داد: «گفت‌وگو با محکومان مالی می‌تواند الهام‌بخش داستان‌هایی واقعی و اثرگذار باشد که تلنگر اجتماعی نیز به همراه دارد.»

  • دکتر حسین زرینی، مدیر گروه تاریخ شفاهی دستگاه قضایی، با اشاره به ظرفیت بالای مصاحبه‌های انجام‌شده با قضات گفت: «این گفت‌وگوها مملو از تجربه‌های ارزشمند و روایت‌های قابل نمایش است. بخشی از این آثار در قالب دو جلد کتاب منتشر شده که به عوامل سریال اهدا شد.»

  • دکتر حسین محمدکوره‌پز، مدیر گروه سیاست‌گذاری جنایی و عدالت کیفری، بر ضرورت تعیین چارچوب مشخص برای هر فصل تأکید کرد و افزود: «اگر روایت‌ها بر پایه شواهد استوار شود، سریال می‌تواند در عین حفظ جذابیت، نقش آموزشی مؤثری ایفا کند.»

  • دکتر سمانه تات، پژوهشگر گروه آمار پژوهشگاه، پیشنهاد داد داده‌های آماری به ایده‌های دراماتیک تبدیل شوند تا مخاطب در پایان هر فصل اثر تغییرات اجتماعی را درک کند.

  • دکتر مینا اکبری، مدیر گروه حقوق عامه، نیز با اشاره به آگاهی محدود مردم از نحوه شکایت از سازمان‌های دولتی گفت: «اگر هدف اصلی سریال مشخص شود — آموزش عمومی، نمایش عدالت یا بازنمایی نظام قضایی — مسیر تولید محتوا شفاف‌تر خواهد شد.»

  • دکتر عباس سنتی، پژوهشگر پژوهشکده مطالعات راهبردی، تأکید کرد: «در روایت‌ها باید به تفسیرپذیری قوانین و تأثیر رأی قاضی بر سرنوشت پرونده‌ها توجه بیشتری شود.»

  • دکتر امیرحسین محبعلی، معاون پژوهشی پژوهشگاه، نیز پیشنهاد داد «یکی از موضوعات قابل طرح در فصل جدید، می تواند پرونده شکایت بیماران پروانه‌ای از دولت سوئیس به‌دلیل محدودیت دارویی باشد که ابعاد انسانی و بین‌المللی عدالت را به تصویر می کشد.»

تأکید عوامل تولید بر پیوند دانش حقوقی و خلاقیت هنری

مهدوی، تهیه‌کننده فصل جدید آقای قاضی، هدف اصلی گروه را ارتقای دانش حقوقی مردم از طریق زبان هنر دانست و گفت: «اگر داده‌های پژوهشی متناسب با نیاز فیلمنامه و فهم عمومی باشد، هم هدف سازندگان تأمین می‌شود و هم آگاهی اجتماعی افزایش می‌یابد.»

مهدی رنجگری، مشاور حقوقی پروژه نیز خاطرنشان کرد: «در کنار گروه نویسندگان حضور داریم تا متن‌ها کمترین ایراد حقوقی را داشته باشند، در عین حال محدودیتی برای خلاقیت هنری نویسندگان ایجاد نشود.»

شکل‌گیری اتاق ایده میان پژوهشگران و نویسندگان

در پایان این نشست، پژوهشگاه قوه قضاییه اعلام آمادگی کرد نسخه نهایی فیلمنامه‌ها را از نظر حقوقی بررسی و صحت علمی آنها را تضمین کند.

درباره سریال آقای قاضی

سریال آقای قاضی به کارگردانی سجاد مهرگان از سال ۱۴۰۱ تاکنون در قالب درام دادگاهی تولید شده است. فصل نخست این مجموعه در ۴۲ قسمت و فصل دوم در ۴۹ قسمت از شبکه دو سیما پخش شد. فصل سوم این مجموعه هم‌اکنون در مرحله پیش‌تولید قرار دارد و قرار است با رویکردی پژوهش‌محور و محتوای آموزشی‌تر به روی آنتن برود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *