معرفی ، ساختار و اعضا

پژوهشگاه قوه قضائیه در سال ۱۳۹۱ و با هدف تأمین نیازهای پژوهشی قوه قضائیه تأسیس گردید و با شش پژوهشکده (پژوهشکده حقوق خصوصی، پژوهشکده جزا و جرم شناسی، پژوهشکده حقوق عمومی و حقوق­بین­الملل، پژوهشکده استخراج، پژوهشکده مطالعات پایه و پژوهشکده آمار و فناوری اطلاعات) فعالیت نمود و سپس پژوهشکده مطالعات قضای اسلامی نیز به فهرست پژوهشکده­ها اضافه گردید. چارت سازمانی این پژوهشگاه پس از اخذ مجوز از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اطلاعات دچار تحولاتی گردید و برخی از پژوهشکده­ها با یکدیگر ادغام و پژوهشکده­ها و گروه­های جدیدی ایجاد گردیدند. در حال حاضر در مجموع سه پژوهشکده (پژوهشکده مطالعاتی حقوقی و قضایی، پژوهشکده مطالعات راهبردی و پژوهشکده مطالعات اسلامی حقوق و قضا) که در ذیل هر کدام گروه تخصصی قرار دارد، در پژوهشگاه قوه قضائیه تشکیل شده است. پژوهشکده مطالعات حقوقی و قضایی از چهار گروه که شامل گروه حقوق خصوصی، گروه سیاست­گذاری جنایی و عدالت کیفری، گروه مطالعات حقوق عامه، گروه حقوق بین­الملل و بشر  و دوازده کارگروه تخصصی ذیل هر کدام از گروه‌ها تشکیل شده است.

معرفی گروه‌های پژوهشکده مطالعات حقوقی و قضایی

 

  • گروه مطالعات حقوق عامه

گروه مطالعات حقوق عامه پژوهشکده مطالعات حقوقی و قضایی پژوهشگاه قوه قضاییه، به منظور مطالعه و انجام پژوهش­های بنیادی و کاربردی در زمینه موضوعات حقوق عمومی و در راستای وظایف و مسئولیت­های قوه قضائیه به منظور رفع نیازها و حل چالش­های پژوهشی قوه قضائیه تشکیل شده است. این گروه متشکل از دو کمیته تخصصی تحت عنوان «کمیته حقوق اداری» و «کمیته حقوق اساسی» است. کار ویژه اصلی کمیته حقوق اداری طراحی و پیشنهاد برنامه­هایی به قوه قضائیه در راستای «کاهش حجم دعاوی در دستگاه قضایی از طریق قضازدایی و انتزاع امور فاقد ماهیت قضایی از قوه قضائیه»، «ارتقاء کیفیت رسیدگی در دادرسی اداری اعم از رسیدگی­ها در دیوان عدالت اداری، مراجع شبه قضایی و بعضاً محاکم عمومی» و «الزامات تأمین استقلال قوه قضائیه در ابعاد مختلف از جمله اختیارات اداری، استخدامی، بودجه و مالی» و انجام دیگر پژوهش­های مورد نیاز قوه قضائیه در حوزه­های مختلف حقوق اداری  است. کمیته حقوق اساسی نیز با هدف انجام پژوهش و ارائه راهکار در زمینه تحقق «سیاست­های کلی نظام در امور مربوط به قوه قضائیه»، «تحقق برنامه­های توسعه قضایی از جمله سند تحول قضایی و برنامه­های توسعه کشور» و همچنین «تعریف مفهوم، تبیین مبنا و مصادیق حقوق عامه و راهکارهای حفظ و احیای آن» و دیگر نیازهای قوه قضائیه در حوزه حقوق اساسی تشکیل شده است.

  • گروه حقوق بین الملل و بشر

قوه قضائیه به عنوان یکی از ارکان سه گانه حاکمیت در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، وظیفه اصلی را در صیانت قضایی از حقوق شهروندان و برقراری عدالت همگانی در سطح جامعه ایرانی بر عهده دارد. تحقق چنین وظایف مهمی، فعالیت­های قوه قضائیه را در پیوند مستقیمی با مباحثی از قبیل تضمین حقوق بشر، حقوق محیط زیست، اعمال قواعد حقوق بین الملل کیفری و حقوق بشردوستانه، چگونگی اعمال مقررات بین المللی مرتبط با حمایت از حقوق اتباع ایرانی در خارج از کشور و همچنین مباحث مرتبط با حقوق بیگانگان مقیم در خاک ایران، همچون قواعد حقوق پناهندگان و یا حقوق مهاجران قرار می­دهد. بر این اساس گروه حقوق بین الملل و بشر پژوهشگاه قوه قضائیه به عنوان بازوی پژوهشی قوه قضاییه در ترسیم چگونگی کنشگری پویای قوه قضاییه در زمینه آسیب‌شناسی، ایجاد و تحول در تولید و بکارگیری اسناد بین‌المللی و نقش‌آفرینی فعال در محاکم بین‌المللی و رسیدگی به پرونده‌های فراملی در محاکم جمهوری اسلامی ایران را در دستور کار خود قرار داده که در زمره مهمترین اهداف پژوهشی گروه در این زمینه، می­توان به موارد ذیل اشاره نمود:

۱- تحقق سیاست های کلی نظام و برنامه‎‌های توسعه در امور مربوط به قوه قضاییه ( در زمینه موضوعات حقوق بین الملل و بشر )

۲-برآورده شدن نیازهای مطالعاتی قوه قضاییه در امور بین‌المللی و حقوق بشر

۳-شناسایی وظایف و تعهدات بین المللی قوه قضاییه ناشی از معاهدات بین المللی

۴-ضوابط و چگونگی اعمال حقوق بین الملل و بشر در محاکم داخلی ایران

  • گروه حقوق خصوصی

گروه حقوق خصوصی پژوهشگاه قوه قضاییه در راستای وظایف محوله با پنج کمیته اصلی شامل کمیته حقوق مدنی و مسئولیت مدنی، کمیته حقوق خانواده و امور حسبی، کمیته آیین دادرسی مدنی و اجرای احکام مدنی، کمیته تجارت و حقوق اقتصادی و کمیته ثبت و مالکیت فکری در ذیل پژوهشکده مطالعات حقوق و قضایی تشکیل شده است .

اعضای شورای علمی گروه حقوق خصوصی با توجه به گستره کاری که بر فرآیندهای قوه قضاییه مرتبط با این حوزه در نظر گرفته شده است متشکل از اعضای محترم هیات علمی دانشگاه‌ها، قضات و صاحب‌نظران حوزوی می‌باشدکه سعی شده است با توجه به سوابق علمی و قضایی آنها به نحوی تعیین شوند تا در کلیه کمیته‌های ۵گانه حسب مورد، مورد استفاده قرار گیرند. این گروه ضمن همکاری با سایر گروه‌های پژوهشگاه همکاری خود را با نهادهای علمی و پژوهشی خارج از پژوهشگاه از جمله سازمان ثبت و املاک کشور ، معاونت حقوقی و ذکر نهادهای قوه قضاییه حسب نیازهای پژوهشی ارائه شده نیز برقرار نموده است.

آنچه مطالعات و پژوهش‌های حوزه حقوق خصوصی را در پژوهشگاه قوه قضاییه با دیگر گروه‌های پژوهشگاه و موسسات آموزش عالی و دانشگاه‌ها متفاوت می‌کنند، از یک سو کاربست آخرین تحولات و پیشرفت‌های حقوق خصوصی در مواجه با نیازهای قضایی جهان معاصر در کهن‌ترین متون فقهی و حقوقی کشورهای غرب آسیا و حقوق کشورهای اسلامی است و از سوی دیگر کاربرد مطالعات حوزه حقوق خصوصی درجامعه و در مجاری حاکمیت قانون یعنی دادگاه‌های حقوقی، مدنی و خانواده است.

  • گروه سیاست­گذاری جنایی و عدالت کیفری

«گروه سیاست­گذاری جنایی و عدالت کیفری» با هدف استخراج نظام جزایی مطلوب و کارآمد و در راستای کنترل هدفمند و هوشمندانه­ی جرایم و مجازات­ها در پژوهشگاه قوه قضاییه تشکیل شده است. هرچند دستیابی به الغای کامل جرم به عنوان هدف غاییِ حقوق کیفری کمی دشوار است ولی مدیریت و کنترل پدیده­ی مجرمانه امکان­پذیر خواهد بود. همچنین، شناسایی چالش­های کیفری دستگاه قضایی و سعی در رفع آن­ها با ارائه­ی راهکار قضایی یا تقنینی از دیگر اهداف این گروه است.

بر این اساس، گروه سیاست­گذاری جنایی و عدالت کیفری با چهار کارگروه در این پژوهشگاه تشکیل شده است:

یکم، کارگروه مطالعات جزایی با هدف بررسی هنجاری و ماهوی مسائل کیفری در راستای کمک به حل مشکلات دستگاه قضایی، ارتقای رویه قضایی، اصلاح و اظهار نظر نسبت به قوانین؛

دوم، کارگروه آیین دادرسی کیفری با هدف بررسی مسائل و چالش­های شکلیِ مربوط به دادرسی­های کیفری و شناسایی چالش­های شکلی قوانین کیفری در جهت ارائه­ی راهکار قضایی برای ارتقاء رویه­ی قضایی؛

سوم، کارگروه جرم­شناسی و کیفرشناسی با هدف بررسی ابعاد سیاست جنایی و کیفری، مسائل مربوط به اهداف کیفر و کارایی آن­ها و تلاش در جهت ارتقاء کیفرگذاری و کیفرگزینی هدفمند، ارتقاء نظام اصلاح و درمان؛

چهارم، کارگروه فقه و حقوق سلامت با هدف بررسی موضوعات فقهی، حقوقی و پزشکیِ مربوط به حوزه­ی سلامت.

دکتر فاطمه بداغی

  • سرپرست پژوهشکده مطالعات حقوقی و قضایی

حجت الاسلام والمسلمین دکتر عبدالعلی توجهی

  • سرپرست گروه سیاست گذاری جنایی و عدالت کیفری

حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدامین کیخای فرزانه

  • سرپرست گروه حقوق خصوصی

دکتر کیوان اقبالی

  • سرپرست گروه حقوق بشر و بین الملل

مینا اکبری

  • عضو هیأت علمی و سرپرست گروه پژوهشی حقوق عامه

  • دانش‌آموخته دکتری حقوق عمومی پردیس فارابی دانشگاه تهران

  • همکاری با پژوهشگاه: از سال ۱۳۹۸

  • علائق پژوهشی: نظارت قضایی، مراجع شبه قضایی و قراردادهای اداری

سوابق پژوهشی در پژوهشگاه قوه قضائیه: «لایحه ساماندهی و آیین دادرسی مراجع شبه قضایی»، «نظارت قضایی بر شورای انتظامی سازمان نظام مهندسی ساختمان»، «مدل مطلوب تمرکززدایی از دیوان عدالت اداری»، «شرکت­های دولتی و چالش­های حقوقی واگذاری آن­ها» و …

فاطمه افشاری

  • پژوهشگر گروه پژوهشی حقوق عامه

  • دانش‌آموخته دکتری حقوق عمومی دانشگاه علامه طباطبایی و دانش‌آموخته برگزیده بنیاد ملی نخبگان

  • علائق پژوهشی: حقوق عامه، دادرسی اداری، نظارت قضایی، نگارش قوانین و مقررات

  • همکاری با پژوهشگاه: از مهر ۱۳۹۲

برخی از سوابق پژوهشی در پژوهشگاه قوه قضائیه: «امکان‌سنجی واگذاری رسیدگی به امور فاقد ماهیت قضایی از قوه قضاییه و تدوین لایحه قضازدایی»، «نظارت قضایی بر اشتباه مقام اداری»، «آسیب­شناسی ساختار و صلاحیت هیأت انتظامی رسیدگی به تخلفات پزشکان»، «واکاوی ماهیت حقوقی مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده قوه قضاییه» و …

حامد عالی

  • پژوهشگر گروه حقوق عامه (کارگروه حقوق اساسی)

  • دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه تهران

  • همکاری با پژوهشگاه: از سال ۱۴۰۰

  • علائق پژوهشی: تقنین و نظارت، حقوق عامه، حقوق بشر، محیط‌زیست، حقوق کار، انتخابات، رسانه و فضای مجازی

سوابق پژوهشی در پژوهشگاه قوه قضائیه: «لایحه احیای حقوق عامه»، «ضمانت اجراهای دستورات دادستان و نظارت بر این مقام»، «وظایف و اختیارات پژوهشگاه قوه قضائیه در آیینه قوانین و مقررات»، «واکاوی ابعاد تبعیض ناروا در تقنین» و …

تازه ترین آثار

تماس بگیرید
تماس بگیرید
تماس بگیرید

رویدادها

پژوهشگاه قوه قضاییه بررسی کرد؛ امکان سنجی ایجاد مراکز دادرسی مستقل مالیاتی و بیمه

جلسه مشترک پژوهشگاه قوه قضائیه با اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران به منظور انجام همکاری در راستای اجرایی[ادامه...]

بیشتر...
امکان سنجی تشکیل دادگاه تخصصی و شناسایی مقررات بین المللی حوزه کار

 رئیس پژوهشگاه قوه قضاییه در آیین انعقاد تفاهم‌نامه همکاری مشترک علمی با مؤسسه کار و تأمین اجتماعی بر امکان سنجی[ادامه...]

بیشتر...
وظایف قوه قضاییه در پیشگیری از وقوع جرم

  قوه قضاییه به عنوان رکن اصلی نظام حقوقی کشور، نقش اساسی در تحقق عدالت و حفظ نظم اجتماعی ایفا[ادامه...]

بیشتر...
نقش ارکان قوه قضاییه در پیشگیری از وقوع جرم

گروه حقوق عامه پژوهشگاه قوه قضاییه، نقش و وظایف ارکان دستگاه قضایی در پیشگیری از وقوع جرم را بررسی می[ادامه...]

بیشتر...
نقش قضات و رویه قضایی در حکمرانی قضایی

چگونه یک قاضی می‌تواند از رهگذر صدور رأی در مسیر حکمرانی قضایی گام بردارد؟ آیا قاضی تنها تکلیف به حل[ادامه...]

بیشتر...
نظام قانونی و قضایی مطلوب صیانت از آزادی‌های مشروع در فضای مجازی

مناسبات میان استفاده از فضای مجازی با تأمین امنیت و نظم عمومی در سال‌های اخیر همواره مورد توجه نخبگان حقوقی[ادامه...]

بیشتر...
شناسایی الگوی مطلوب برای مدیریت موقعیت های تعارض منافع در مراجع شبه قضایی

 شناسایی الگوی مطلوب برای مدیریت موقعیت های تعارض منافع در مراجع شبه قضایی، موضوع نشستی بود که روز چهارشنبه هفتم[ادامه...]

بیشتر...
بررسی آرای رویه ساز در حوزه حقوق عمومی

آن چه در دادگاه ‎ها می گذرد، امروزه بخشی اثرگذار و مهم از قلمرو حقوق را در بسیاری از نظام[ادامه...]

بیشتر...
فراخوان نگارش مداخل دانشنامه حقوق بشر اسلامی

 دانشنامه حقوق بشر اسلامی با مشارکت پژوهشگاه قوه قضاییه، ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران و جامعه المصطفی العالمیه در[ادامه...]

بیشتر...
نقش قوه قضاییه در دفاع از حقوق و منافع اتباع ایرانی در چارچوب مقررات بین المللی

نشست بررسی نقش قوه قضاییه در دفاع از حقوق و منافع اتباع ایرانی در چارچوب مقررات بین المللی روز سه[ادامه...]

بیشتر...
سلسله نشست های تدوین اصول راهنمای نحوه استناد به منابع حقوق بین الملل در آرای قضایی

 نشست بررسی تدوین اصول راهنمای نحوه استناد به منابع حقوق بین الملل در آرای قضایی ۲۲ مهرماه  ۱۴۰۳ در پژوهشگاه[ادامه...]

بیشتر...
تدوین اصول راهنمای نحوه استناد به منابع حقوق بین الملل در آرای قضایی

 نشست بررسی تدوین اصول راهنمای نحوه استناد به منابع حقوق بین الملل در آرای قضایی ۱۵ مهرماه  ۱۴۰۳ در پژوهشگاه[ادامه...]

بیشتر...
رای مشورتی دیوان بین المللی دادگستری؛ منحصر به فرد اما بدون خصلت الزام آوری

  نشست علمی بررسی نظر مشورتی دیوان بین المللی دادگستری درمورد پیامدهای حقوقی سیاست ها و اقدامات اسرائیل در سرزمین[ادامه...]

بیشتر...
رأی کم نظیر دیوان بین المللی دادگستری و مهر تایید بر اشغالگری رژیم صهیونیستی

    رای اخیر دیوان بین‌المللی دادگستری که از حق تعیین سرنوشت فلسطینی‌ها دفاع و حمایت به عمل آورد ،[ادامه...]

بیشتر...
تدوین اصول راهنمای نحوه استناد به منابع حقوق بین الملل در آرای قضایی

 نشست بررسی تدوین اصول راهنمای نحوه استناد به منابع حقوق بین الملل در آرای قضایی دوشنبه ۱۵ مرداد ۱۴۰۳ در[ادامه...]

بیشتر...
تدوین اصول راهنمای نحوه استناد به منابع حقوق بین الملل در آرای قضایی؛ چهارمین نشست

چهارمین نشست تدوین اصول راهنمای نحوه استناد به منابع حقوق بین الملل  ۱۶ تیرماه ۱۴۰۳در پژوهشگاه قوه قضاییه برگزار شد.[ادامه...]

بیشتر...
ملاحظات مهم در تدوین قانون میانجی گری

نهاد میانجی گری به عنوان نهادی مبتنی بر فقه و حقوق از گذشته همواره مورد توجه حاکمان و جامعه بوده[ادامه...]

بیشتر...
معرفی سردبیر جدید مجله پژوهش های حقوقی ثبت

در نخستین جلسه کمیته راهبردی مجله پژوهش های حقوق ثبت در سال جدید، مسائل راهبردی حقوق ثبت و چشم انداز[ادامه...]

بیشتر...
بررسی پیش نویس قانون میانجی گری مدنی-تجاری در نظام حقوقی ایران

نشست سوم از سلسله نشست های الگوی مطلوب میانجی گری در نظام حقوقی ایران به بررسی پیش نویس قانون میانجی[ادامه...]

بیشتر...
نشست تخصصی بررسی صلاحیت شورای عالی ثبت و اعتراض به آرای آن

نشست «صلاحیت شورای عالی ثبت و نحوه اعتراض به آرای آن» روز شنبه ۲۷ بهمن‌ماه به همت کمیته حقوق بانکی[ادامه...]

بیشتر...
بررسی قوانین و مقررات درباره صلاحیت شورای عالی ثبت

قوانین و مقررات درباره صلاحیت شورای عالی ثبت به شکلی مجمل و مبهم تدوین شده و درخصوص نحوه اعتراض به[ادامه...]

بیشتر...
ضرورت صدور رای وحدت رویه برای موارد مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از نهادهای دولتی

نشست علمی تخصصی «امکان سنجی مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از نهادهای دولتی و شهرداری‌ها» یکشنبه ۳۰ دی‌ماه ۱۴۰۳ به همت[ادامه...]

بیشتر...
امکان سنجی مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از نهادهای دولتی

مطالبه خسارت ناشی از تأخیر تأدیه در نظام حقوقی ما پذیرفته‌شده، اما زمانی‌که زیان، منتسب به برخی از نهادهای دولتی[ادامه...]

بیشتر...
تاکید بر ضرورت اصلاح شروط مطالبه خسارت تأخیر تأدیه

نشست «بازخوانی مبانی فقهی و حقوقی خسارت تاخیر تادیه»  به همت کمیته حقوق بانکی، نهم دی ماه ۱۴۰۳ در پژوهشگاه[ادامه...]

بیشتر...
امعان‌نظر و استناد به مفهومِ «آگاهی و توجه» می‌تواند در تحدیدِ دامنه جنایات مستوجب قصاص نفس بسیار اثرگذار باشد.

در چارچوب اجرای طرح داده‌محور ِ«مجازات‌های سالب حیات» و در ادامه تلاش‌های علمی به منظور حلّ مسائل قانونی- قضایی پیرامون[ادامه...]

بیشتر...
جرایم مواد مخدر به مجازات های موثرتر نیاز دارد

در راستای اجرای طرح داده‌محور «مجازات‌های سالب حیات»، گروه سیاست‌گذاری جنایی و عدالت کیفری پژوهشگاه قوه قضائیه در تاریخ ۲۱[ادامه...]

بیشتر...
دیدار مدیران و پژوهشگران پژوهشگاه قوه قضاییه با قضات دیوان عالی کشور

قائم‌مقام پژوهشگاه قوه قضائیه به همراه اعضای گروه سیاست‌گذاری جنایی عدالت کیفری پژوهشگاه در دیدار با جمعی از قضات دیوان[ادامه...]

بیشتر...
نشست نخبگانی بررسی فرایند و معیار بهره مندی محکومان از نهاد عفو و بخشودگی در جرایم مستوجب مجازات اعدام

گروه سیاست گذاری جنایی و عدالت کیفری پژوهشگاه قوه قضاییه، کیفیت بهره مندی محکومان از نهاد عفو و بخشودگی در[ادامه...]

بیشتر...
رویداد پژوهشی پیشگیری داده محور از جرم

رویداد پژوهشی “پیشگیری داده محور از جرم” به زودی در پژوهشگاه قوه قضاییه برگزار می شود. چشم انداز این رویداد،[ادامه...]

بیشتر...
انتصاب سرپرست گروه سیاست گذاری جنایی و عدالت کیفری پژوهشگاه

دکتر حسین محمدکوره پز به عنوان سرپرست گروه سیاست گذاری جنایی و عدالت کیفری پژوهشگاه قوه قضاییه منصوب شد. به[ادامه...]

بیشتر...
فصلی درخشان در زندگی علمی مرد اخلاق؛ شیخ عبدالعلی توجهی

خطاب حاج شیخ عبدالعلی توجهی به قلم شیوای رهبر معظم انقلاب در حکم انتصاب ایشان به سِمت تولیت مدرسه و[ادامه...]

بیشتر...
همایش ملی حمایت از جنین در پرتو قانون؛ همایشی سرشار از دستاوردهای علمی و آموزشی

همایش ملی حمایت از جنین در پرتو حمایت از قانون خانواده و جوانی جمعیت، رویداد منحصر به فردی که بیشترین[ادامه...]

بیشتر...