اصلاح قوانین، رویکرد و مأموریت پژوهشگاه قوه قضائیه در دوره جدید

معاون حقوقی و امور مجلس قوه قضائیه با بیان اینکه در دوره جدید پژوهشگاه قوه قضائیه رویکرد اصلاح قوانین مدنظر است گفت: یکی از مأموریت‌های پژوهشگاه قوه قضائیه، طرح قضازدایی است که اگر بتوانیم از بسیاری از عناوین آمده در قانون جرم‌زدایی کنیم، روند تحول قوه قضائیه تسریع می‌یابد.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه قوه قضائیه، حجت‌الاسلام و الملسمین نورالله قدرتی در آئین اختتامیه دومین جشنواره شهید بهشتی که صبح امروز (چهارشنبه) چهارم اسفند ماه جاری برگزار شد، اظهار کرد: در نگاه اسلام موضوع علم و دانش و پژوهش، جایگاه اساسی و محوری و ریشه‌ای دارد. پایه رشد و تعالی هر جامعه‌ای و تعالی هر مجموعه‌ای نیازمند به پژوهش و تحقیق است. علم و دانش و پژوهش، وقتی در جامعه جایگاه خودش را پیدا کرد و عالم و پژوهشگر در صدر افراد مورد احترام جامعه قرار گرفت، انسان به آن جامعه امیدوار می‌شود.

وی افزود: در معارف دینی ما علم و عالم، جایگاه برتری دارد نسبت به همه مجموعه‌هایی که دارای فضیلت و برتری هستند. در فرهنگ بشری و بین مکاتب الهی، فداکاران و ایثارگران و شهدا جایگاهی بس رفیع دارند. صراحت قرآن کریم است که یکی از ملاک‌های فضیلت و برتری، جهاد است، اما در عین حال وقتی به معارف دینی مراجعه می‌کنیم می‌بینیم؛ در مقایسه این ارزش والا یعنی جهاد و شهادت، وقتی در یک کفه ترازو قرار می‌گیرند و در کفه دیگر‌ علما قرار می‌گیرند، می‌بینیم که کفه علما سنگین‌تر است اما علمی که ثمره آن تعالی جامعه باشد و قلم و علمی که مجاهدساز و شهیدپرور باشد و بشریت را به اوج عزت و اعتلاء برساند.

قدرتی ادامه داد: علم و پژوهش ذاتاً ارزش دارد، حتی اگر جنبه تجربی داشته باشد. اگر دنیای غرب در سه قرن اخیر به درجه‌ای از رشد دنیایی و رفاه رسیده دلیل آن توجه به علم است. ما هم اگر می‌خواهیم در ابعاد فرهنگی و اقتصادی و نظامی و اجتماعی، رشد و تعالی داشته باشیم باید دست به دامن علم باشیم.

وی تأکید کرد: اگر علم درجه چندم اهمیت جامعه باشد، آن جامعه رشد نخواهد کرد و همیشه نیازمند خواهد بود. قبل از انقلاب با همه امکاناتی که در کشور وجود داشت در حوزه پژوهش و تحقیق عقب‌ماندگی زیادی داشتیم. از برکات انقلاب توجه ویژه به علم و دانش است و رشد مراکز علمی و پژوهشی و رشد کمی و کیفی دانشجویان و دانش‌آموزان و پژوهشگران، نشانه‌های ارزشمندی است.

قدرتی ادامه داد: امثال شهید بهشتی و شهید مطهری و شهید باهنر افراد علمی و پژوهشی بودند که اگر با جایگاه علمی و پژوهشی در جامعه می‌ماندند و افکار خود را عرضه می‌نمودند، انقلاب اسلامی جایگاهی دست‌نیافتنی داشت. مرحوم امام هم با رشد فکری که به جامعه داد؛ مردم را به صحنه آورد و بساط نظام استبدادی را شکست داد و دست استکبار را از منابع کشور قطع کرد. دشمن این را فهمید و در آغازین روزهای انقلاب دشمن، اهل علم و دانش و پژوهشگر را هدف قرار داد.

وی گفت: وقتی به نوشته‌ها و سخنرانی‌ها و آثار این شهدا رجوع می‌کنیم، می‌بینیم که در حوزه عدالت اجتماعی که زیربنای جامعه اسلامی است، نگاه بلندی داشتند و برخی نظرات شهید بهشتی درباره عدالت را سی سال بعد نظریه‌پردازان غرب مطرح کردند.

معاون حقوقی قوه قضائیه ادامه داد: الحمدالله قوه قضائیه جشنواره شهید بهشتی را پایه‌گذاری کرد و سال دوم این جشنواره است تا اهمیت علم و دانش و پژوهش را با آن جهت‌گیری که شهید بهشتی در افکار و اندیشه‌های خودش داشت، یادآوری کند.

قدرتی تأکید کرد: پژوهشگر باید آزاداندیش باشد و در حوزه‌هایی ورود کند که دیگران جرأت آن را ندارند و باید مطلب جدیدی را در ‌حوزه‌های چالش برانگیز مطرح کند تا اثرگذار باشد.

وی تأکید کرد: جشنواره باید به مسیری برود و موضوعاتی برای پژوهش‌ها انتخاب شود که در آن موضوعات کاری نشده است. در قوه قضائیه کارهای زیادی انجام نشده که پژوهشگاه و پژوهشگران در این موارد حضور یابند تا پاسخ‌های مستدل و مستند را در پژوهش‌های عمیق علمی ارایه و راه‌حل نشان داده شود.

قدرتی گفت: در بحث عدالت اجتماعی، فاصله زیادی با نقطه مطلوب داریم. مقام معظم رهبری راهبرد اقتصاد مقاومتی را اعلام کرده که اگر محقق شود، عدالت اجتماعی محقق خواهد شد. و این عدالت، نقطه‌ی محوری گام دوم انقلاب است. با این دیدگاه در ساختار بانک و حمل و نقل و بورس و … کارهای خوبی شده اما باید گام‌های بیشتری برداشته شود.

وی ادامه داد: در چند سال اخیر، گام‌های خوبی در قوه قضائیه برداشته شده و مردم امیدوار شده‌اند و منتظر این هستند که عدالت اجرا شود. اگر حکومتی بخواهد عدالت را استقرار کند، نیازمند قوانین است. ما حکومت اسلامی هستیم و در رأس آن رهبر فرزانه انقلاب جهت‌گیری‌ها را اعلام کرده‌اند که نتوانسته‌ایم آن را اجرا کنیم و سبب شده که مردم از ما ناراحت شوند. در روایات آمده که مردم به امنیت و عدالت و رفاه احتیاج دارند و دستگاه قضائی برای تحقق آنها تلاش می‌کند.

وی افزود: قانون در این مباحث، نواقص زیادی دارد که می‌شود قوانین را اصلاح کرد. امروز بیش از ۱۲ هزار از ۴۵ هزار کارخانه فعال تعطیل شده‌اند که حدود ۷ هزار کارخانه را می‌توان با اتخاذ تدابیر و ظرف یکی – دو سال وارد چرخه تولید کرد. این مسأله نیازمند اصلاح قوانین و یا تصمیم‌گیری در جلسه سران قواست.

قدرتی همچنین با بیان اینکه برای اصلاح قوانین، پژوهشگران می‌توانند به ما کمک کنند و آثار آنها در راستای رفع مشکلات قوه قضائیه است.

در دوره جدید پژوهشگاه قوه قضائیه رویکرد اصلاح قوانین مد نظر است، گفت: یکی از مأموریت‌های پژوهشگاه قوه قضائیه، طرح قضازدایی است که اگر بتوانیم از بسیاری از عناوین آمده در قانون جرم‌زدایی کنیم، روند تحول قوه قضائیه و رسیدگی‌های قضائی توسعه خواهد یافت و نتیجه آن کمک به کشور است.