بازدید میدانی پژوهشگران پژوهشگاه از زندان مرکزی و بازداشتگاه موقت شهر کرمان

در ادامه فعالیت‌های میدانی مرتبط با طرح داده‌محورِ «کاربست سیاست‌های انقباضی در گستره مجازات‌های سالب حیات: رویکردی شواهدمحور» و به‌منظور تحلیل واقع‌بینانه‌تر از آثار اجرای این کیفر در سطح زندان، بازدیدی تخصصی از «زندان مرکزی» و نیز «بازداشتگاه موقت» شهر کرمان در تاریخ ۸ خرداد ماه ۱۴۰۴ با حضور رئیس، قاضی ناظر، قاضی اجرای احکام زندان و نیز مدیر و پژوهشگران گروه سیاست‌گذاری جنایی و عدالت کیفری پژوهشگاه قوه قضائیه برگزار شد.

این بازدید میدانی، بخشی از روند اجرای طرح داده‌محور مذکور بود و با هدف مشاهده مستقیم شرایط نگهداری محکومان به اعدام، ارزیابی رویه‌های اجرای احکام و گفت‌وگو با مسئولان و کارشناسان مرتبط با روند قضایی- اجرایی این مجازات انجام شد. آنچه به این بازدید ابعاد خاص و تحلیل‌پذیر بخشیده بود، تمرکز آن نه تنها بر وضعیت زیستی زندانیان؛ بلکه بر چگونگی تعامل نهادهای قضایی با زندان در مرحله پیش از اجرای حکم و آثار این تعامل بر تصمیم‌گیری‌های کلان در حوزه سیاست کیفری بود.

در جریان این بازدید، نشست‌هایی با مسئولان زندان برگزار شد که در آن‌ها، برخی چالش‌های مرتبط با وضعیت بلاتکلیفیِ برخی محکومان، زمان‌بر بودن فرآیند رسیدگی به درخواست‌های اعاده دادرسی و نقش عوامل روانی، اجتماعی و خانوادگی در رفتار زندانیان مطرح شد.

مشاهدات میدانی و داده‌های گفت‌وگومحور به روشنی نشان داد که مجازات سالب حیات، افزون بر پیامدهای قضایی، با لایه‌ای پیچیده از آثار روانی و انسانی در فضای زندان همراه است که در تصمیم‌سازی‌های آینده باید به شکل جدی مورد توجه قرار گیرد.

یکی از سویه‌های مورد توجه پژوهشگران، چگونگی مواجهه نهاد زندان با وضعیت روحی محکومان به اعدام بود. در این زمینه، گفت‌وگو با مدیران زندان، مددکاران و روان‌شناسان نشان داد که نوع تفسیر و انتظار زندانیان از آینده، خود به مؤلفه‌ای در بازتعریف مفهوم «بازدارندگی» تبدیل شده است؛ امری که می‌تواند در طراحی الگوهای نوین سیاست جنایی، جایگاه تحلیلیِ ویژه‌ای پیدا کند.

در پایانِ این بازید و گفتگو که بیش از ۵ ساعت به طول انجامید، مقرر شد یافته‌ها و مشاهدات ثبت‌شده، به عنوان یکی از منابع تکمیلی برای تحلیل میدانی مجازات‌های سالب حیات، وارد چرخه پژوهشی طرح گردد تا از خلال آن، ارتباط دقیق‌تری میان داده‌های آماری، واقعیت‌های زیسته‌ی محکومان و نیز تفسیرهای قضایی نهادهای تصمیم‌گیر برقرار شود.

پایان پیام/

گزارش تصویری: