نظارت قضایی بر مقررات دولتی؛ با تأکید بر کارآمدی دیوان عدالت اداری

گزارش نشست نقد کتاب « نظارت قضایی بر مقررات دولتی؛ با تأکید بر کارآمدی دیوان عدالت اداری» توسط پژوهشگاه قوه قضاییه منتشر شد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه قوه قضاییه، در مقدمه این گزارش که توسط گروه حقوق اداری پژوهشکده حقوق عمومی و بین‌الملل تهیه و تنظیم شده، آمده است: اَعمال نوعی دولت­ها که در قالب مقررات دولتی شناخته می­شوند از جمله اثرگذارترین اعمال بر حقوق شهروندان است که ضرورت نظارت قضایی بر آن­ها مضاعف است. در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران، اصل ۱۷۰ قانون اساسی، نظارت عموم قضات بر مقررات دولتی پذیرفته شده است؛ اما به‌طور ویژه، دیوان عدالت اداری، طبق اصل ۱۷۳ قانون اساسی به عنوان مرجع رسمی رسیدگی به شکایات، تظلمات و اعتراضات مردم از اعمال دولت، مسؤولیت نظارت قضایی بر مقررات دولتی را دارد و در این زمینه، صلاحیت ابطال مقررات مغایر با قانون یا شرع را داراست.

باتوجه به قوانین موجود در ارتباط با صلاحیت دیوان عدالت اداری در این زمینه و همچنین رویه­های قضایی موجود، قابل اذعان است که با قوانین و یا سازوکارهایی مواجه می­شویم که ممکن است در مواردی نظارت دیوان عدالت اداری بر مقررات دولتی را ناکارآمد و یا مخدوش نماید؛ لذا تأمین کارآمدی و ارتقای نقش و جایگاه ذاتی دیوان عدالت اداری در این زمینه یک ضرورت انکارناپذیر قلمداد می­شود.

در این زمینه و با توجه به اهمیت مسأله نظارت قضایی، گروه حقوق اداری پژوهشکده حقوق عمومی و بین­الملل مصمم است، اقدام به تدوین یک لایحه جامع دادرسی اداری کند تا بدین وسیله تا حد ممکن چالش‌های نظارت قضایی در کشور مرتفع شود. در این راستا و به منظور تدوین این لایحه، تهیه یک سند پشتیبان جامع آغاز گردیده است که سعی شده از طریق انجام گزارش­های پژوهشی، برگزاری نشست­های علمی و میزگردهای تخصصی و همچنین انجام مصاحبه با متخصصان، مستندات مورد نیاز تهیه شود.

برگزاری نشست نقد کتاب «نظارت قضایی بر مقررات دولتی» نیز با رویکرد استفاده از نظرات و هم­اندیشی میان مؤلف محترم کتاب و همچنین اساتید گرامی و قضات محترم دیوان عدالت اداری طراحی گردید تا بدین وسیله چالش­های فعلی نظارت قضایی بر مقررات دولتی روشن شده و پیشنهادات راهبردی مشخص در این زمینه ارائه شود و متعاقباً نتیجه این نشست در سند پشتیبان لحاظ شود. با این هدف که نظارت قضایی بر مقررات دولتی با حداکثر دقت، کم­ترین زمان و هزینه ممکن و حمایت حداکثری از حقوق و آزادی‌های شهروندان صورت گیرد و کارآمدی دیوان عدالت اداری در نظارت بر مقررات دولتی ارتقاء یابد.

این نشست با همکاری انجمن ایرانی حقوق اداری در روز شنبه مورخ ۱۲/۷/۱۳۹۹ و با حضور آقایان دکتر محمد جلالی (عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و رئیس انجمن ایرانی حقوق اداری)، دکتر غلامرضا مولابیگی (قاضی دیوان عدالت اداری)، دکتر سیدمحمدهادی راجی (عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع))، دکتر مرتضی نجابت­خواه (عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران و عضو هیئت مدیره انجمن ایرانی حقوق اداری)، دکتر حامد نیکونهاد (عضو هیئت علمی دانشگاه قم و سرپرست پژوهشکده حقوق عمومی و بین‌الملل پژوهشگاه قوه قضاییه) و نویسنده محترم کتاب دکتر محمدامین ابریشمی­راد (عضو هیئت علمی دانشگاه سمنان) برگزار شد.